Vogelhuisje of nestkastje in de tuin

Vogelhuisjes en nestkastjes zijn een-en-hetzelfde ding: kleine kastjes welke door vogels gebruikt worden om te broeden en hun nest groot te brengen. Raak niet in de war met vogelvoederhuisjes, want voederhuisjes zijn bedoeld om vogels bij te voeren en niet om te verblijven.
Maar wat voor soort vogelhuisjes zijn er? En waar en wanneer hang je je vogelhuisje het beste op? Wij helpen je graag op weg naar een tuin die ook bij vogels in trek is!

Nog een goede reden om een vogelhuisje in je tuin te plaatsen is het tegengaan van eikenprocessierupsen. Inmiddels kent nagenoeg iedereen deze rups wel: een rupsje met brandharen die in de zomermaanden jeuk, bultjes en oogklachten geeft. Wist je dat bijna alle vogels maar wat graag deze rups eten? In het bijzonder de koolmees, die lust die rups in alle stadia. Meer vogels betekent dus minder van die vervelende rups!

Oftewel, een vogelhuisje is een goede aanvulling voor jouw tuin als…
• … je blij wordt van de gezelligheid van vogels in je tuin
• … je wilt helpen de vogelpopulatie in stand te houden
• … je een makkelijke manier zoekt om rupsen en ander ongedierte in je tuin tegen te gaan

De koolmees: het vogeltje dat we bijna allemaal wel (her)kennen. Het is niet voor niets een van de meest bekende tuinvogels van Nederland. Zijn gele borst en buik met zwarte band, zwarte kop en witte wangen laten hem opvallen. Leuk detail: ook de zangkunsten van de koolmees zijn vaak goed getraind en zoals gezegd helpt de koolmees jou van vervelende rupsen in je tuin af. Voor koolmezen moet een vogelhuisje een binnenmaat hebben van 12 x 12 x 26 centimeter met een invliegopening van 3,2 centimeter.

Mussen bevinden zich het liefst in groepen en komen zowel voor op natuurplekken als in de stad. In steden nestelen ze veelal in daken en muren. De huismus is erg gebonden aan zijn huis en zal er nooit heel ver weg van vliegen. Vandaar dat mensen, die graag en veel thuis zijn, ook wel huismussen genoemd worden!

Een mussennestkast is vaak ingericht voor meerdere mussen tegelijk en een mussenkast wordt daarom ook wel aangeduid als mussenflat of mussenhotel. In een nestkast voor de huismus zitten meerdere ingangen boven of naast elkaar. Zo kunnen de vogels veilig en dicht bij elkaar nestelen. De afmetingen van een mussenflat zijn bij voorkeur 11 x 12 x 21 centimeter per broedplekje.

Naast de koolmees en de huismus, is het de pimpelmees die het meest gelokt wordt. De koolmees en pimpelmees zijn twee kleurrijke en actieve vogeltjes, die erg op elkaar lijken doordat ze allebei een gele buik hebben. Toch kun je ze makkelijk uit elkaar houden:
• De pimpelmees is de kleinste van de twee.
• Je herkent de pimpelmees aan het helderblauwe petje op z’n kop en zijn blauwe vleugels.
• De pimpelmees heeft over de ogen een dunne zwarte rand, terwijl de koolmees een zwarte streep over zijn buik heeft.

De nestkastjes voor pimpelmezen hebben een opening van 2,8 centimeter en zijn bij voorkeur 12 x 12 x 26 centimeter.

Roodborstjes komen als brutaal over en schuwen er niet voor toe te kijken of er wat te eten tevoorschijn komt als je de tuin aan het omwoelen bent. Ze zijn daarnaast erg nieuwsgierig. Je herkent ze gemakkelijk aan de rode veren op hun borst, niet te missen! Roodborstjes nestelen in nestkasten die half open zijn, deze worden ook wel balkonkasten genoemd.

• Zoek allereerst een passende plek in je tuin. Let er daarbij op dat het voor de vogels een veilige en rustige plek is, dus niet een plek waar vaak mensen zitten of waar katten erbij kunnen. Je kunt hierbij denken aan een boom, de schutting, de gevel van je huis, de schuur, het tuinhuis of geïntegreerd in de heg.
• Wil je het nestkastje aan een boom hangen? Dat betekent wel dat katten er altijd bij kunnen. Dit kun je voorkomen door bijvoorbeeld gaas aan de boom te hangen.
• Houd rekening met de stand van de zon. Zorg dat je het nestkastje niet op een plek hangt waar de hele dag de zon schijnt.
• Ook de wind is van belang: bij voorkeur hang je het nestkastje met de opening op het noordoosten gericht. Wind komt vaak uit het zuidwesten.
• Zorg dat de opening van het vogelhuisje vrij is. Let erop dat takken de opening niet blokkeren. Takken dicht in de buurt van het vogelhuisje vinden de tuinvogels wel fijn. Dit geeft ze een aanvliegroute en een goed overzicht bij het naar binnen vliegen. Daarnaast kunnen jonge vogels deze takken gebruiken bij de eerste vlucht.
• Zoals al gezegd: zorg voor voldoende ruimte tussen verschillende vogelhuisjes. 3 Meter tussen nestkastjes voor verschillende soorten vogels en 10 meter tussen nestkastjes voor dezelfde soort vogels.
• Wellicht overbodig, maar zorg ervoor dat je het nestkastje stevig vastmaakt. Er wordt immers in geleefd en het kan loslaten als je dit niet goed vastmaakt. Gebruik bij voorkeur boomvriendelijke spijkers voor het ophangen van een vogelhuisje aan een boom. Deze zijn gemaakt van aluminium en roesten niet, terwijl roestende spijkers het gat in de boom kunnen vergroten.
• Voor de meeste vogels is de ideale ophanghoogte is 1,5 tot 2 meter van de grond.

Je mag je vogelhuisje het hele jaar door ophangen, maar er is wel een voorkeursperiode om dit te doen. Dit is in de herfst. Door nestkastjes in de herfst op te hangen, kunnen vogels alvast wennen aan het nestkastje voordat de winter zijn intrede doet. Je zult zien dat vogels er al in het najaar zullen schuilen voor regen en wind en er alvast hun nest in gaan bouwen. Maar nogmaals: ook op andere momenten in het jaar ben je vrij een nestkastje op te hangen.

Pak in de herfst een moment om het vogelhuisje goed schoon te maken. Haal hem helemaal leeg en borstel alle resten eruit met heet water. Gebruik geen schoonmaakmiddelen, dit is slecht voor het nestkastje en voor de vogels. En draag handschoenen bij deze klus, want de nestkastjes kunnen erg vies zijn!