Agapanthus (Afrikaanse lelie)

De Agapanthus heeft lang smal blad en grote trossen bloemen bovenaan stevige ronde stelen. De stelen zijn gemiddeld 50-75 cm lang, maar er zijn ook lagere Afrikaanse lelies en zelfs soorten die ruim 150 cm hoog worden. De Agapanthus groeit vrij snel van het voorjaar tot de zomer naar de volwassen hoogte. Er zijn bladverliezende soorten, die worden in de winter bruin, en bladhoudende soorten, die de hele winter hun blad behouden.

De Agapanthus africanus bloeit met zachtblauwe bloemen in grote trossen. Deze soort is bladverliezend.

Hoogte: 90 cm

De Agapanthus ‘Twister’ is een extra rijke bloeier die compact groeit. De bloemen zijn tweekleurig, ze lopen van blauw uit in helder wit. Ook deze Afrikaanse lelie is bladverliezend.

Hoogte: 70 cm

De Agapanthus ‘Charlotte’ groeit compact en bloeit zeer rijk en lang met lichtblauwe bloemen. Elk bloemblaadje heeft een donkerblauw streepje. De Agapanthus 'Charlotte' is half-bladhoudend.

Hoogte: 60 cm

Ja, de Agapanthus is giftig voor mensen en huisdieren. Neem bij inname voor de zekerheid contact op met de huisarts of de dierenarts. Het sap kan ook irritatie veroorzaken als je het op je huid krijgt. Draag daarom handschoenen bij het verpotten of snoeien.

Je kunt een Agapanthus in april in potten zaaien. Zaai in een wat grotere pot met stekgrond, dek de zaden niet af. Dek de pot af met een plastic zakje en zorg voor een warme plek van 15-18 °C.  Na 4-8 weken kiemt het zaad. Kweek de jonge plant verder op, zet de zaailing na een jaar over in een grotere pot. Na drie tot vier jaar kan de plant gaan bloeien, een beetje geduld is dus wel nodig. Als je zelf zaad wilt oogsten, wacht dan tot de zaaddozen helemaal droog en bruin zijn en verzamel de zwarte zaden. Bewaar de zaden op een droge en vorstvrije plek tot het voorjaar. Als je een Agapanthus gaat zaaien, is het niet zeker welke bloemkleur je krijgt, licht of juist donker (violet)blauw), dat is dus een verrassing. Je kunt een Agapanthus ook vermeerderen door scheuren.

Het zaad van Agapanthus leg je op de losse stekgrond, dan licht aandrukken maar niet afdekken met grond. In elke pot leg je één zaadje.

De Afrikaanse lelie staat graag in de zon te bakken. Deze zonaanbidder zet je daarom het best op een beschut plekje in de volle zon. Omdat de bloemstengels heel stevig zijn, kan de Agapanthus best tegen wat wind, maar plant deze exotische plant wel uit de koude noorden- of oostenwind. De Agapanthus groeit goed in een humusrijke, voedselrijke en goed doorlatende grond. Universele potgrond is prima voor een Agapanthus in pot, meng er wat scherp zand doorheen voor een goede drainage

De Agapanthus groeit en bloeit goed in een pot, het is een sterke kuipplant. Zorg altijd voor een ruime pot, het is een fabeltje dat je een Afrikaanse lelie in een krappe pot moet zetten.

De wintergroene soorten van de Afrikaaanse lelie zijn niet winterhard, de bladverliezende soorten Agapanthus zijn matig winterhard tot ongeveer -5°C. De Afrikaanse lelie is dus niet betrouwbaar winterhard. Als het echt hard gaat vriezen dan overleeft de plant het mogelijk niet.

Een Agapanthus in pot kun je het best vorstvrij overwinteren. Plaats je Afrikaanse lelie in pot na de eerste nachtvorst in een koele ruimte bij 2-8 °C. Vanaf ongeveer half april kan de plant weer naar buiten. Let wel op met late nachtvorst als de Agapanthus in het voorjaar net is uitgelopen. Je kunt er dan tijdelijk vliesdoek overheen leggen.

Als je een bladverliezende Agapanthus in de volle grond hebt staan dan kun je voor het echt koud gaat worden vorstbescherming aanbrengen. Leg eerst een stuk plastic over de plant zodat hij droog blijft, dan bedek je het plastic met een dikke laag van afgevallen blad of stro. In april, als er geen strenge vorst meer voorspeld wordt, haal je de vorstbescherming weer weg.

Er zijn groenblijvende Agapanthus soorten en bladverliezende. Vooral de bladverliezende soorten zijn geschikt om in de volle grond te planten, ze zijn wat beter winterhard.

Plant de Afrikaanse lelie zo snel mogelijk na aanschaf in een ruime pot met gaten in de bodem. De bovenkant van de kluit moet 2-3 centimeter onder de rand van de pot komen, zo is er voldoende ruimte om water te geven. Of plant de Agapanthus die je gekocht hebt in de volle grond. De bovenkant van de kluit mag 1-2 centimeter dieper komen dan het grondniveau. De plantafstand in de volle grond is 30 cm voor kleine soorten tot 50 cm voor grote soorten.

De Agapanthus is eenvoudig te verzorgen. Geef in het voorjaar 1 x per week ruim water vanaf het moment dat je de groene punten van de eerste bladeren boven de grond uit ziet komen. In de zomer kun je meer water geven, zodat de potgrond licht vochtig blijft. Geef niet zoveel water dat de potgrond constant nat is, laat de potkluit liever een keer wat uitdrogen. Zet bovendien geen schotel onder de pot. De Agapanthus heeft namelijk een hekel aan natte voeten. Vanaf half oktober geen water meer geven, de plant moet namelijk met een vrij droge wortelkluit naar de overwinteringsruimte.

Voor een rijke bloei heeft de Agapanthus voldoende voeding nodig. Geef je Agapanthus 1 x in het voorjaar en 1 x na de bloei mestkorrels (Agapanthusmest NPK 7-14-28 of aardbeienmest).

De Afrikaanse lelie moet je snoeien om lelijk blad weg te halen. Je kunt ook uitgebloeide bloemstengels afknippen.

Een Afrikaanse lelie snoei je 2 keer per jaar, één keer in het voorjaar en eventueel nog een keer in de zomer, na de bloei.

Je moet een bladverliezende Afrikaanse lelie 1 x per jaar in het vroege voorjaar rigoureus snoeien. In principe heeft de plant zijn blad verloren, dus alles wat er zit mag je wegknippen. Kijk wel even goed of je niet per ongeluk nieuw blad ook wegknipt! Bij een bladhoudende Agapanthus knip je in het vroege voorjaar enkel lelijk en bruin blad weg. In de zomer knip je bij alle Afrikaanse lelies uitgebloeide bloemstengels weg. knip die vlak boven de grond af.

De Agapanthus snoei je met een scherpe en schone snoeischaar.

Een Agapanthus is goed te verplaatsen of verplanten. De beste tijd om een Agapanthus in de volle grond te verplaatsen of verplanten is het voorjaar (april). Graaf de wortelkluit zo ruim mogelijk uit, schud de aarde er voorzichtig af en graaf de wortelkluit op de nieuwe plek weer in. De bovenkant van de kluit moet gelijk komen met het grondniveau. Geef ruim water om de plant op zijn nieuwe plek een goede start te geven.

Een Agapanthus in pot wordt na ongeveer drie of vier jaar te groot voor de pot, ook in de volle grond wordt de plant te groot. Dan is het tijd om de Afrikaanse lelie te scheuren. Deel de wortelkluit met de hand, met een scherp mes of met een spade in meerdere kleine stukken. Plant de buitenste delen opnieuw en geef de eerste tijd extra water. De beste tijd om je Agapanthus te scheuren is september. Je kunt de plant ook in een grote pot zetten, als je de plant verpot is scheuren niet beslist nodig. De beste tijd voor verpotten is het voorjaar.

Krijgt je Agapanthus gele bladeren, dan kan de grond te nat zijn. Controleer de vochtigheid van de grond en geef minder water. De gele bladeren kan je gerust wegknippen.

Als het in de winter kouder is geweest dan -5 °C dan kan je Agapanthus zijn bevroren. Wacht tot eind april, soms zie je toch weer groene puntjes boven de grond uitkomen. Gaat er echt niets groeien? Dan is je Agapanthus helaas dood en kun je het best een nieuwe Agapanthus kopen.

Deel jouw Agapanthus met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.