Kardinaalsmuts (Euonymus)

De kardinaalsmuts is een sterk vertakte struik of kleine boom met smal blad, de bladrand heeft kleine karteltjes. De kardinaalsmuts kun je ook als een boompje op stam kopen, als klimplant en als kant en klaar heg. Euonymus fortunei maakt lange twijgen die over de grond kruipen maar ook tegen een muur of schutting kunnen klimmen. Deze klimmende  kardinaalsmuts houdt zichzelf vast aan de muur met hechtwortels. De lagere wintergroene soorten zijn ook heel mooi om in vormen te snoeien, zoals bollen, blokken en piramides. Euonymus is een krachtige groeier, de groeisnelheid van Euonymus fortunei is gemiddeld snel met 20-30 cm per jaar.

Je kunt kiezen uit bladverliezende en wintergroene soorten van de kardinaalsmuts. De bladverliezende soorten zijn prachtig als solitair, het zijn populaire herfstplanten vanwege de bijzondere herfsttinten. De wintergroene soorten zijn heel geliefd als groenblijvende haagplant. Perfect tegen inkijk! Het kleine bonte of effen groene blad van de kardinaalsmuts doet wat aan de Buxus denken, Euonymus is daarom een prima buxusvervanger. Zoek je een wintergroene struik voor vormsnoei kijk dan zeker naar Euonymus fortunei. Of gebruik de kardinaalsmuts als sterke wintergroene bodembedekker.

De Euonymus europaeus is een grote struik of kleine boom. Makkelijk te herkennen aan de groene bast, vaak zitten er kurklijsten op. De vruchten zijn opvallend rood met oranje.

• Inheemse plant
• Bladverliezend
• Hoogte: 3-4 meter

De Euonymus fortunei heeft klein, effen groen glimmend blad. Deze soort kan klimmen of kruipen als een bodembedekker, maar is ook geschikt voor vormsnoei, als haag of als solitaire plant.

• Groenblijvend
• Hoogte: tot 2-3 meter

De Euonymus planipes heeft grote rozerode vruchten en oranje zaden. De Siberische kardinaalsmuts krijgt een zeer mooie oranjerode herfstkleur.

• Bladverliezend
• Hoogte: tot 4 meter

De kardinaalsmuts is ook op stam te koop, je kunt kiezen uit verschillende soorten. Euonymus fortunei ‘Emerald ‘n’ Gold’, ‘Emerald Gaiety’ en Euonymus japonicus zijn wintergroene stamboompjes. Euonymus alatus en Euonymus planipes zijn bladverliezende stamboompjes met een mooie herfstkleur.

Omdat de kardinaalsmuts winterhard én groenblijvend is, kun je er een perfecte haag van maken. Voor een haag kant en klaar haag van de kardinaalsmuts wordt vooral Euonymus fortunei ‘Dart’s Blanket’ gebruikt. Ook ‘Emerald ‘n’ Gold’ en ‘Emerald Gaiety’ zijn geschikt, als ze mogen klimmen worden ze vaak wel hoger dan 1 meter. De planten worden als klimop tegen een raster geleid.

De kardinaalsmuts kun je ook als boom kopen, vooral Euonymus europaeus is hiervoor geschikt.

Ja, de kardinaalsmuts is giftig voor mensen en dieren. Neem bij inname voor de zekerheid contact op met de huisarts of de dierenarts.

De kardinaalsmuts is een sterke plant die heel makkelijk te verzorgen is. Hij groeit prima in de volle zon en halfschaduw. De bladverliezende soorten met een mooie herfstkleur plant je het best vrij zonnig. Euonymus fortunei kan zelfs in de schaduw groeien. Euonymus is prima bestand tegen wind en kan ook tegen zeewind. De kardinaalsmuts groeit het best in niet te droge humusrijke grond, maar deze sterke struiken passen zich goed aan en doen het ook goed in wat armere grond.

De kardinaalsmuts kan goed in een pot groeien, dat geldt vooral voor de gekweekte rassen (cultivars) van Euonymus fortunei en Euonymus japonicus. Ook Euonymus alatus ‘Compactus’ kan in een ruime pot groeien.

Ja, alle soorten kardinaalsmuts zijn zeer winterhard.

Of je kardinaalsmuts zijn blad verliest in de winter hangt af van de soort. Er zijn wintergroene soorten maar ook bladverliezende soorten van de kardinaalsmuts. De bladhoudende kardinaalsmuts soorten laten in een koude winter wel wat blad vallen. Het blad krijgt ‘s winters een prachtige bronskleurige gloed.

Een kardinaalsmuts vanuit een kweekpot kun je het hele jaar door planten. Stel het planten alleen even uit als het vriest, als de grond erg nat is en als het zeer zonnig is. Graaf een ruim gat dat twee keer zo breed is als de kluit en net zo diep als de hoogte van de kluit. Verbeter de uitgegraven grond met bemeste tuinaarde of bladaarde. Dompel de kluit met pot en al in een emmer water. De bovenkant van de wortelkluit moet gelijk komen met het grondniveau. Vul het plantgat met de uitgegraven aarde, druk goed aan en geef ruim water.

De plantafstand van de kardinaalsmuts hangt af van de soort. Houd als plantafstand voor een solitaire struik van Euonymus alatus, Euonymus europaeus, Euonymus japonicus en Euonymus planipes gemiddeld 2 meter aan. Voor Euonymus fortunei 30-50 cm. Voor een haag houd je gemiddeld 5-6 planten per strekkende meter aan, het aantal hangt af van de soort of cultivar en de maat van de struik.

De kardinaalsmuts is heel sterk en kan best een tijdje zonder water. Maar is het echt een tijd droog in het voorjaar of de zomer? Dan kun je de kardinaalsmuts het best een flinke plons water geven. Geef een Euonymus die je net geplant hebt in het eerste jaar extra water. Een kardinaalsmuts in pot heeft regelmatig water nodig, de grond mag niet helemaal uitdrogen. Geef je kardinaalsmuts elk voorjaar organische mestkorrels en een laagje compost.

De kardinaalsmuts kan goed tegen snoeien, maar snoeien van de kardinaalshoed is niet per se nodig.

De kardinaalsmuts kun je snoeien om de struik in een mooi model te houden. Een haag van kardinaalsmuts moet je snoeien voor een dichte en strakke vorm. Snoeien is dus niet nodig voor de groei of bloei, maar doe je om de struik mooi te houden.

Een bladverliezende kardinaalsmuts als solitair kun je 1 x per jaar snoeien als je dit nodig vindt. Je snoeit de Euonymus dan in de zomer. Een haag of snoeivorm van wintergroene kardinaalsmuts kun je in mei snoeien en zo nodig nog eens in september. Je mag ook vaker (bij)knippen.

Als je de bladverliezende kardinaalsmuts als solitaire struik of boom gaat snoeien, dan haal je eerst dood hout en kruisende takken weg. Te lange takken kun je inkorten. Knip altijd vlak boven een knop of een zijtakje dat naar buiten wijst. Een wintergroene soort in de vorm van een haag, een stamboompje, een klimmende kardinaalsmuts of een bodembedekker, knip je door alle lange takken in te korten.

De kardinaalsmuts snoei je met een scherpe en schone snoeischaar. Een haag van Euonymus of de kardinaalshoed als bodembedekker kun je met een heggenschaar snoeien.

Een kardinaalsmuts is goed te verplaatsen of verplanten. Alleen als een kardinaalsmuts al lang op dezelfde plek staat, kun je de plant beter niet meer verplanten. De beste tijd is het najaar (september-oktober), eind maart/begin april kan ook. Graaf de wortelkluit zo ruim mogelijk uit, beschadig zo weinig mogelijk wortels. Graaf de wortelkluit op de nieuwe plek weer in. De bovenkant van de kluit moet gelijk komen met het grondniveau. Snoei de struik voor een derde tot de helft terug. Geef ruim water om de plant op zijn nieuwe plek een goede start te geven.

De kardinaalsmuts kun je makkelijk stekken. Knip in de late zomer/vroege herfst een stekje van 10-15 cm. Neem jonge tak, de onderkant van het stekje moet al wat houtig zijn, de top is nog zacht. De beste tijd om je stek van de kardinaalsmuts te knippen is de vroege ochtend. Snij het takje met een scherp mesje schuin af, vlak onder een knop of verdikking. Bij de verdikking in de stengel gaan de worteltjes groeien. Doe de stek direct in een plastic zakje om uitdroging te voorkomen. Verwijder de onderste bladeren, laat vier blaadjes aan de top zitten. Knip de zachte top uit de stek en doop het stekje in stekpoeder. Maak een gat in een potje met potgrond en steek de stek hierin, de blaadjes moeten net boven de grond uitkomen. Geef water en doe dan een doorzichtig plastic zakje over de pot om verdamping te voorkomen. Zet de stek op een warme en lichte plek. Laat je stek twee keer per week luchten door het zakje er tien minuten af te halen. Na 2 tot 4 weken zijn er hopelijk worteltjes gegroeid.

De kardinaalsmuts kan last krijgen van meeldauw, dit is een schimmelziekte. Je ziet dan witte vlekken of een wit poederig laagje op de bladeren. Vaak komt dit door droogte. Zorg voor goede groeiomstandigheden voor je kardinaalsmuts. Je kunt meeldauw bestrijden, lees daar alles over in onze blog over meeldauw.

De taxuskever kan van de bladeren van je kardinaalsmuts eten, je ziet dan kleine hapjes uit de bladranden. De larven vreten aan de wortels van de plant. Je kunt de taxuskever bestrijden met speciale aaltjes, lees hier alles over het bestrijden van de taxuskever.

Als je groengele rupsen met zwarte stippen in je kardinaalsmuts ziet dan zijn die waarschijnlijk van de spinselmot, een nachtvlinder. Je ziet in het voorjaar spinsels zitten, de rupsen zitten hieronder en vreten aan de bladeren. De rupsen zijn niet schadelijk en de struik zal er niet van dood gaan. Je kunt de nesten van de rupsen wegknippen als het er niet teveel zijn. In de zomer zijn de rupsen weg en zal je kardinaalsmuts weer opnieuw uitlopen. Bestrijden met een ecologisch verantwoord spuitmiddel of een bacteriepreparaat kan ook, doe dit voordat het spinsel ontstaat, want anders heeft het weinig effect.

Deel jouw kardinaalsmuts met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.