Liguster (Ligustrum)

De liguster is een sterk vertakte struik met middelgrote, ovale bladeren die opgaand groeit. De liguster groeit relatief snel, zo’n 20-50 cm per jaar en kan uiteindelijk (zonder snoeien) een hoogte van 5 meter bereiken. Een ligusterhaag kan dus makkelijk 2 meter hoog worden, voor een hoge haag is de liguster dus een goede keuze. Een ligusterboom kan ongeveer 4 meter hoog worden.

Ja, de liguster is giftig voor mensen en dieren, het gaat hierbij vooral om de bessen. Vogels kunnen de bessen wel eten. Neem bij inname voor de zekerheid contact op met de huisarts of de dierenarts.

De liguster groeit goed in de volle zon en in de halfschaduw. Schaduw is ook mogelijk maar op een plek waar echt heel weinig zon komt kan de liguster het toch moeilijk hebben. Zorg voor minimaal drie uur zon per dag in de zomer als je wilt genieten van bloemen en bessen. De liguster kan prima tegen wind, zelfs zeewind is voor de gewone liguster geen probleem.

De liguster is niet zo kieskeurig en groeit prima op alle grondsoorten. Liguster kan op zandgrond groeien, op kleigrond en op veengrond. Een goed doorlatende grond is wel belangrijk, als de grond vaak erg nat is dan kun je beter een andere haagplant kiezen.

Ja, de liguster kan in een ruime pot groeien, leuk als los groeiende struik.

Ja, de liguster is zeer winterhard.

De liguster is half-wintergroen. In de winter blijft een groot deel van het blad aan de takken, maar als het erg koud wordt dan laat de liguster een deel van zijn bladeren vallen. In het voorjaar is de liguster heel snel weer mooi dicht met blad.

De liguster met kluit of kale wortels kun je het best van oktober tot april planten, als het blad van de takken is. Een ligusterhaag planten in de herfst heeft de voorkeur, de grond is dan nog warm en de struik kan voor de winter nog wortels vormen. Een liguster in pot kun je het hele jaar door planten. Stel het planten alleen even uit als het vriest, als de grond erg nat is en als het zeer zonnig is. Graaf een ruim plantgat dat twee keer zo breed is als de kluit en net zo diep als de hoogte van de kluit. Verbeter de uitgegraven grond met aanplantgrond, compost of bladaarde. De bovenkant van de wortelkluit moet gelijk komen met het grondniveau. Vul het plantgat met de uitgegraven aarde, druk goed aan en geef ruim water.

Voor het planten van een ligusterhaag graaf je eerst een sleuf van 60-80 cm diep en 40-50 cm breed. Verdeel de struikjes en zet ze net zo diep als ze bij de kwekerij stonden.

De plantafstand voor een solitaire liguster is gemiddeld twee meter. Een boom op stam kan op den duur wel vier meter breed worden. Voor een ligusterhaag plant je vier tot zes struikjes per strekkende meter, afhankelijk van de maat.

De liguster heeft voldoende water nodig, maar is niet heel veeleisend. Na het planten heeft een ligusterstruik of een ligusterhaag wel nog een jaar water nodig in droge perioden. Vorm een kuiltje bij het stammetje zodat het water daar blijft staan en goed naar beneden kan zakken om bij de wortels te komen.

De liguster heeft voeding nodig om goed te kunnen groeien. Strooi in het vroege voorjaar (maart-april) organische mestkorrels en geef in de zomer (juni-juli) nog een keer mest. Een ligusterhaag kun je ook bemesten met speciale hagenmest, geef dit na het snoeien. Strooi in de winter een laagje compost rond de voet van de struik.

De liguster kan erg goed tegen snoeien, je kunt er een heel strakke haag of een blok van knippen. Maar ook een losse haag van liguster is prachtig. Een liguster als solitair kan zowel in een strakke als in een losse vorm geknipt worden. Kies je voor een losse vorm dan is snoeien niet nodig én kan je ook volop genieten van de prachtige bloemen en zwarte besjes. Wil je een compacte vorm behouden dan zal je de liguster moeten snoeien, dit geldt eigenlijk altijd voor een ligusterhaag. Snoei de ligusterhaag voor de langste dag (21 juni). In september snoei je hem voor de tweede keer. Je zal geen bloemen krijgen aan de gesnoeide takken. Een losgroeiende ligusterstruik snoei je in april/mei. Heb je je liguster in een strakke vorm, zoals een bol of blok? Deze kun je zo vaak als het nodig is bijsnoeien tussen april en september.

De ligusterboom kun je snoeien je door dode en beschadigde takken weg te halen, dat geldt ook voor kruisende takken en takken die naar binnen groeien (de kroon in). Een ligusterstruik kun je snoeien door de takken uit te dunnen, knip enkele takken die te lang zijn, of verkeerd geplaatst, diep in de struik terug. Knip altijd vlak boven een scheutje of een zijtak die naar buiten wijst. Een pas geplante ligusterhaag snoei je door de toppen in te korten, dit kan tot ongeveer 1/3 van de hoogte. Een volwassen ligusterhaag die een vrij strakke vorm moet houden, snoei je door alle scheuten die buiten de haagvorm uitsteken af te knippen. Voor een losse ligusterhaag knip je alleen enkele scheuten wat dieper in de haag weg. Gebruik een schone en scherpe snoeischaar of snoeizaagje. Voor een haag kun je ook een heggenschaar gebruiken.

Een liguster is goed te verplaatsen of verplanten. Als de liguster al jarenlang op dezelfde plek staat dan kan verplanten wel lastig zijn. Bij het uitgraven raken er vaak veel wortels beschadigd en dit kan ervoor zorgen dat je liguster afsterft. De beste tijd om een liguster te verplanten is het voorjaar (maart-april) of het najaar (september-oktober), als de struik kale takken heeft. Graaf de wortelkluit zo ruim mogelijk uit, schud de aarde er voorzichtig af en graaf de wortelkluit op de nieuwe plek weer in. De bovenkant van de kluit moet gelijk komen met het grondniveau. Stevig aandrukken, geef ruim water om de liguster op zijn nieuwe plek een goede start te geven.

De liguster kun je vermeerderen door deze te stekken. Knip in de late zomer/vroege herfst een stekje van 10-15 cm. Neem een gezonde jonge tak die dit jaar gegroeid is, de onderkant van het stekje moet al wat houtig zijn, de top is nog zacht. Kies een takje waar de blaadjes vrij dicht op elkaar zitten. De beste tijd om je ligusterstek te knippen is de vroege ochtend. Snij het takje met een scherp mesje schuin af, vlak onder een knop of verdikking. Bij de verdikking in de stengel gaan de worteltjes groeien. Doe de stek direct in een plastic zakje om uitdroging te voorkomen. Verwijder de onderste bladeren, laat vier blaadjes aan de top zitten. Knip de zachte top uit de stek en doop het stekje in stekpoeder. Maak een gat in een potje met potgrond en steek de stek hierin, de blaadjes moeten net boven de grond uitkomen. Geef water en doe dan een doorzichtig plastic zakje over de pot om verdamping te voorkomen. Zet de stek op een warme en lichte plek. Twee keer per week luchten door het zakje er tien minuten af te halen. Na 2-4 weken zijn er hopelijk worteltjes aan je ligusterstekje gegroeid.

De liguster kan in de zomer last krijgen van de verwelkingsziekte. Het blad gaat slap hangen en wordt dan bruin, je liguster kan in het ergste geval zelfs helemaal afsterven. Deze ziekte komt door een schimmel in de bodem die het wortelstelsel verstoort. Een zieke liguster kun je kort afsnoeien en aangieten met een middel tegen schimmels. Ontsmet je snoeigereedschap met ontsmettingsspray en verwijder al het knipsel. Vaak is ook de grond besmet, plant daar dus niet een nieuwe liguster, of vervang de besmette grond. Te droge of juist te natte grond kan de oorzaak zijn van de verwelkingsziekte.

De bladvlekkenziekte veroorzaakt gele tot bruine vlekken op het blad van je liguster, later kan het blad helemaal bruin worden. Er kunnen ook gaten in het blad komen, daarna gaat het blad afvallen. Verwijder zoveel mogelijk oud blad en zorg voor betere groeiomstandigheden. De liguster zal zich meestal goed herstellen. Je kunt de liguster besproeien met een ecologisch verantwoord bestrijdingsmiddel.

Gele bladeren aan je liguster kunnen komen door te natte of juist heel droge grond of te weinig zonlicht. Gele blaadjes kunnen ook komen door te veel mest. Aantasting door schimmels kan een probleem zijn en geel blad veroorzaken.

Als je liguster bruin wordt dan kan de struik last hebben van de bladvlekkenziekte of verwelkingsziekte. Het is normaal dat er in de herfst enkele blaadjes bruin worden, vooral bij Ligustrum vulgare.

Als de liguster te veel mest heeft gekregen dan kan het blad afvallen. Houd altijd de dosering op de verpakking aan. Een pas geplante haag kan zijn blad laten vallen als je niet genoeg water hebt gegeven. Het is in een koude of erg natte winter normaal dat een deel van het blad afvalt. In het voorjaar krijgt je liguster weer nieuwe blaadjes.

Deel jouw liguster met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.