Linde (Tilia)

De linde is een grote boom met een eivormige tot ronde kroon. De linde heeft redelijk groot, hartvormig blad dat uitloopt in een sierlijk puntje, de bladrand is gezaagd. Een lindeboom kan uiteindelijk 25-30 meter hoog worden, maar blijft in de tuin meestal een stuk kleiner. Toch is het een forse boom, niet geschikt voor een kleine tuin. Wil je toch een linde in jouw tuin? Kies dan voor een leilinde, daklinde of een vormboom. De linde kun je kopen als hoogstamboom, leiboom, meerstammige boom, dakboom, vormboom en zelfs als haagplant. De linde groeit snel, maar het duurt wel 20-50 jaar tot de volwassen hoogte bereikt is. Een lindehaag groeit 25-50 cm per jaar. De kroon van een hoogstamboom kan 10-15 meter breed worden.

De linde is er als dakboom, leiboom, vormboom en vrijstaande boom. je kunt ook een haag van de linde snoeien.omdat een linde heel goed te snoeien is, kunje er zelfs een berceau van maken.

Nee, de linde is niet giftig. De linde is niet giftig voor katten, en ook helemaal veilig voor andere huisdieren en voor kinderen.

Ja, er komen leuke bloemen aan de linde, ze geuren ook nog eens heerlijk! De roomgele, pluizige bloemen hangen met 5-10 bij elkaar in een trosje, erboven zit een smal lichtgroen schutblad. Aan dit schutblad kun je een linde altijd makkelijk aan herkennen. Je kent vast de lindebloesemthee? Deze thee wordt gezet van de gedroogde bloemen. In de nazomer rijpen de kleine ronde vruchten. Bij een leilinde zie je trouwens meestal geen bloemen door het regelmatige snoeien.

De linde bloeit in juni en juli.

Als je linde is uitgebloeid, hoef je niets te doen. Na de bloei gaan de kleine vruchtjes rijpen, ze vallen er in de herfst vanzelf af. Door het smalle schutblad gaan de draaien als ze vallen, het lijken wel kleine propellors.

Een linde gaat eel lang mee, op een geschikte plek wordt in lindeboom honderden jaren oud! De oudste linde in ons land wordt op 800 jaar geschat en staat in Sambeek.

Ja, de linde is goed winterhard.

Nee, de linde is niet groenblijvend in de winter. Het is een bladverliezende boom. Voor het blad gaat vallen kleurt het eerst nog opvallend geel.

Een linde die je in pot koopt, kun je het hele jaar door planten. Stel het planten alleen even uit als het vriest, als de grond erg nat is en als het zeer zonnig is. De beste planttijd is het voorjaar of het najaar. Een lindeboom met kale wortels plant je in de herfst of het vroege voorjaar, als er geen blad aan de takken zit.

Graaf een ruim plantgat dat twee keer zo breed is als de kluit en net zo diep als de hoogte van de kluit. Verbeter de uitgegraven grond met tuinaarde of bladaarde. De bovenkant van de wortelkluit moet gelijk komen met het grondniveau. Vul het plantgat met de uitgegraven aarde, druk goed aan en geef ruim water.

De plantafstand voor een hoogstamboom is hetzelfde als de volwassen breedte van de kroon, voor een linde is dat 10-15 meter. Een leilinde wordt op 3-4 meter afstand van elkaar geplant. Maar dit is ook afhankelijk van de breedte van het leischerm! Plant de bomen zo dat er nog 1 meter tussen de schermen zit, dan kunnen ze nog een stukje naar elkaar toe groeien. Hier lees je meer over het planten en leiden van een linde.

Als de jonge lindeboom door de wind bewogen wordt, zullen de wortels niet goed kunnen vastgroeien. Met een of meerdere boompalen krijgt jouw boom een tijdelijke steun en blijven de wortels op hun plek. Voor een kleine lindeboom is een korte boompaal of een schuin geplaatste lat vaak al voldoende. Plaats de paal aan de kant waar de wind meestal vandaan komt (vaak zuidwest), iets schuin van de stam af gericht. Bij grote maten en op een plek waar het veel waait, zet je twee of drie palen. Meestal zijn korte palen (60 cm boven de grond) met een diameter van 10 cm voldoende. Plaats de palen op een plek waar geen wortels liggen, sla de paal in de grond of gebruik een palenboor. Een boompaal moet minstens 15-30 cm van de stam af staan, bij korte palen mag het meer zijn. Bind de stam aan de boompaal met touw, boomband of een verstelbare boomband met afstandhouder en gesp.

Om leibomen te steunen worden meestal ronde houten palen gebruikt, die aan de bovenkant met elkaar verbonden zijn. Maak eerst deze stevige constructie op de juiste maat, en plant dan de bomen ertussen. Een leiboom is zeker aan de bovenkant nogal zwaar en heeft daarom een goede steun nodig.

Je kunt een lindeboom zaaien, maar het duurt wel heel lang voordat je een boompje hebt. Daarom raden we je aan om een lindeboom te kopen.

Je kunt lindebloesem oogsten in de zomer (juni-juli), droog de lindebloemen daarna om er een heerlijke kruidenthee van te zetten. Zodra je ziet dat minimaal de helft van de bloempjes helemaal open zijn en ook heerlijk geuren, pluk je het steeltje compleet met het smalle schutblad. Kies een droge, zonnige dag om je lindebloesem te oogsten, ’s morgens vroeg is de beste tijd. Wacht niet tot je alleen nog ronde bolletjes in het trosje ziet, dan is de linde uitgebloeid en niet meer zo geurig. Leg de lindebloesem op een theedoek, een donkere, droge en warme plek is perfect. Draai de bloemen af en toe om. Als ze helemaal knisperig droog zijn, bewaar je ze in een blik of glazen pot. Zet je lindebloesemthee door een handvol bloesem in een theepot te doen, overgieten met kokend water en 5 minuten laten trekken. Heerlijk na het diner!

Een linde is goed te vermeerderen door stekken. Knip in de late zomer/vroege herfst een stekje van 15-20 cm. Neem een gezonde jonge tak die dit jaar gegroeid is, de onderkant van het stekje moet al wat houtig zijn, de top is nog zacht. Kies een takje waar de blaadjes vrij dicht op elkaar zitten. De beste tijd om je stek te knippen is de vroege ochtend. Snij het takje met een scherp mesje schuin af, vlak onder een knop of verdikking. Bij de verdikking in de stengel gaan de worteltjes groeien. Doe de lindeboom stek direct in een plastic zakje om uitdroging te voorkomen. Verwijder de onderste bladeren, laat vier blaadjes aan de top zitten. Knip de zachte top uit de stek en doop het stekje in stekpoeder. Maak een gat in een potje met potgrond en steek de stek hierin, de blaadjes moeten net boven de grond uitkomen. Geef water en doe dan een doorzichtig plastic zakje over de pot om verdamping te voorkomen. Zet de stek op een warme en lichte plek. Twee keer per week luchten door het zakje er tien minuten af te halen. Na 2-4 weken zijn er hopelijk worteltjes gegroeid. Je kunt een linde ook vermeerderen door afleggen. Hierbij buig je een soepele tak naar de grond. Maak op de plek waar de tak de grond raakt een klein sneetje, duw de tak in de grond en leg er een steen op. Zorg voor losse, licht vochtige grond, hopelijk gaan er bij het sneetje worteltjes groeien. Als er flink wat wortels gegroeid zijn, kun je de tak van de moederplant afknippen en verder opkweken. De beste tijd voor afleggen is de herfst of het vroege voorjaar.

De linde heeft niet zoveel verzorging nodig.

De linde heeft een gemiddelde hoeveelheid water nodig en kan goed tegen droge perioden. Geef jonge planten wel water als het wat langer droog is, je geeft ze dan een goede start. Doe dit tot minimaal twee jaar na het planten. Geef liever één keer veel water dan steeds een beetje.

De linde heeft niet zoveel bemesting nodig. We raden je wel aan om in het voorjaar een laag compost en organische mestkorrels onder de boom strooien.

Een hoogstam lindeboom hoef je niet veel te snoeien, de boom heeft van zichtzelf al een mooie vorm. Bij jong bomen kun je wel verkeerd geplaatste takken, kruisende takken of een dubbele top wegsnoeien. Aan de voet van de stam groeien vaak veel jonge takken, die kun je zo dicht mogelijk bij de stam afknippen. De beste tijd voor dit snoeiwerk is de zomer.

Leilinden moet je jaarlijks snoeien, zo houden ze hun platte vorm en worden ze niet hoger. Een leilinde heeft enkele dikkere, horizontale takken die het leischerm vormen. Die blijven zitten, maar alle dunne takken die hieruit omhoog groeien, haal je elk jaar weg.

Wil je de schermen wat breder laten worden? Bind dan het eind van de tak horizontaal aan het frame of de draad.

Een leilinde, dakboom en vormboom snoei je 2x per jaar. In de winter knip je alle jonge takken sterk terug tot op de horizontale takken. Takjes uit de hoofdstam knip je ook weg. Alle dunne takjes mogen echt helemaal weg! Er groeien in het voorjaar weer nieuwe takken op de horizontale takken, die kun je in de zomer (juni/juli) fatsoeneren door ze licht terug te knippen. Zo ziet je leilinde er weer mooi uit. De linde snoei je met een scherpe en schone snoeischaar. Dikkere takken kun je verwijderen met een snoeizaagje. In de zomer kun je ook een heggenschaar gebruiken om de schermen als een haag te knippen.

Je knipt de takken van een linde af vlak boven ene goed ontwikkelde scheut die naar buiten wijst. Bij een leilinde knip je de takken kort boven de dikkere, horizontale tak af, je laat alleen het verdikte deel vlak boven de horizontale tak zitten. Je kunt de tak ook wat langer laten en 1-2 knoppen laten zitten (ca. 20 cm vanaf de horizontale tak).

Als het blad van de takken is gevallen volgt voor bomen een rustperiode, een prima tijd om ze te verplanten. Een lindeboom verplaatsen of verplanten doe je daarom het best van november tot begin april. Als de linde al jarenlang op dezelfde plek staat dan kan het wel lastig zijn om de boom nog te verplanten. Bij het uitgraven raken er vaak veel wortels beschadigd en dit kan ervoor zorgen dat je lindeboom afsterft.

Bladvlekkenziekte

De bladvlekkenziekte of olievlekkenziekte veroorzaakt bruine vlekken op het blad van je linde. Er kunnen ook gaten in het blad komen, daarna gaat het blad afvallen. Soms zitten er ook zwarte vlekjes op de stam. Verwijder zoveel mogelijk oud blad en zorg voor betere groeiomstandigheden. De linde zal zich meestal goed herstellen. Je kunt de linde besproeien met een ecologisch verantwoord bestrijdingsmiddel.

De linde kan last hebben van luizen, mijten en andere kleine beestjes. uizen komen het meest voor. Omdat er in dat geval een kleverig vocht (honingdauw) naar beneden valt, is het niet handig om een linde bij een terras of een oprit te planten want alles wordt plakkerig. Tilia x europaea is het meest gevoelig voor luizen. Wil je meer weten over de bestrijding van luizen op jouw linde? Lees dan onze blog over trips, bladluis, spint, wolluis.