Pioenroos (Paeonia)

, 

Er zijn vaste plant pioenen en struikpioenen. De vaste pioenen groeien opgaand en hebben een dikke penwortel, het blad sterft elk jaar in de nazomer af. De struikpioen is een heester en wordt ook wel boompioen genoemd. De houtige takken laten hun bladeren in de herfst vallen. De adembenemende bloemen van de struikpioen kunnen wel 20 cm in doorsnede worden. Een struikpioen groeit vrij langzaam, de vaste plant pioenrozen groeien vanaf het voorjaar redelijk snel naar de volwassen hoogte.

De Paeonia lactiflora ‘Shirley Temple’ heeft extra grote, dik gevulde witte bloemen, vaak met een roze zweem.

• Bloeitijd: mei-juni
• Hoogte 50-75 centimeter

De Paeonia officinalis is een soort met enkele rozerode bloemen. Vaak wordt Paeonia officinalis ‘Rubra Plena’ verkocht met gevulde rode bloemen.

• Bloeitijd: mei-juni
• Hoogte 50-75 centimeter

Ja, de pioenroos is giftig voor mensen en dieren als ervan gegeten wordt. Neem bij inname voor de zekerheid contact op met de huisarts of de dierenarts.

Je moet pioenrozen zaaien in september-oktober. Je kunt de zaden van de pioen zelf oogsten als de zaaddozen openspringen. De vruchtbare zaden zijn zwart. Vijl, voor je gaat zaaien, een stukje van het zaad af. Doe de zaden dan in een potje met vochtige stekgrond en zet het potje op een beschutte plek buiten. Het kan even duren voor de zaden gaan kiemen, ze hebben namelijk een koude periode nodig. In de eerste lente gaan de wortels groeien, vaak gaat in de tweede lente de stengel pas groeien. Na vijf jaar kun je bloemen verwachten. Je hebt dus heel wat geduld nodig! De tuinvormen zijn meestal niet zaadvast, dit betekent dat ze niet dezelfde bloemkleur krijgen als de moederplant.

Wil je precies dezelfde plant als de moederplant? Dan kun je de pioenroos beter vermeerderen door hem te delen in het najaar. Doe dit alleen bij oudere planten die al veel wortels hebben. Twee jaar na het delen kun je de eerste bloemen verwachten.

De zaden van de pioenroos moet je 1,5-2 cm diep zaaien. Plant één zaadje in een potje van 9 x 9 centimeter.

Ja, de pioenroos dankt zijn bekendheid aan de prachtige grote bloemen. Ze hebben één of meerdere kransen van delicate bloemblaadjes, met in het hart een bos gele meeldraden. Vaak geuren de bloemen van de pioenroos heerlijk naar honing of naar rozen. De bloemkleuren variëren van wit, geel en lichtroze tot diep roze en rood. Na de bloei volgen nog decoratieve zaaddozen. De struikpioenen produceren adembenemende bloemen van soms wel 20 centimeter in doorsnede.

De bloeitijd van de pioenroos is mei-juni.

Als je vaste plant pioenroos is uitgebloeid, kun je de bloemstengels vlak boven de grond afknippen. Laat het blad wel aan de plant zitten. Als je struikpioen uitgebloeid is, knip je alleen de verwelkte bloemen weg.

De pioenroos staat het liefst op een plek in de volle zon. Halfschaduw wordt wel verdragen, maar de bloei zal dan minder rijk zijn. Voor de struikpioen is een warme en zonnige plek perfect, maar wel liefst uit de vroege ochtendzon. De grote bloemen zijn gevoelig voor wind, plant je pioen daarom op een beschutte plek.

Vooral op wat zwaardere, voedselrijke grond zoals klei doen de pioenrozen het goed. Zure grond is niet zo geschikt. De pioenroos heeft wel voldoende vocht nodig om goed te kunnen groeien, maar de grond mag niet te nat zijn. In vochtige grond kunnen de wortels gaan rotten en schimmels optreden. Zorg dus voor goed doorlatende grond. Struikpioenen houden van doorlatende, kalkrijke grond.

Ja, de pioenroos is goed winterhard. Bescherm de jonge scheuten in het vroege voorjaar tegen late nachtvorst.

Nee, de pioenroos is niet groenblijvend, het is een bladverliezende plant.

De beste planttijd voor vaste plant pioenrozen is september-oktober. Ze worden dan vaak met kale wortels verkocht. Zet je pioen het liefst in verse grond en niet op een plek waar al eerder een pioenroos heeft gestaan. Graaf een ruim plantgat voor je pioen van zo’n 40 centimeter diep. Verbeter de uitgegraven grond met compost. Ze de plant in het plantgat, vul aan met de uitgegraven grond en druk stevig aan. Geef je pioen daarna een lekkere plens water. De bovenkant van de kluit, of het groeipunt (de ‘neus’) bij een pioen met kale wortels, mag 1-2 centimeter onder de grond te zitten, niet dieper. Te diep planten kan een reden zijn van slechte bloei. Plant struikpioenen in het voorjaar, deze mogen wel wat dieper geplant worden.

De plantafstand voor vaste plant pioenrozen is ongeveer 70 centimeter. Het duurt even, maar één plant wordt op den duur behoorlijk groot. Houdt voor de struikpioenen 100-150 centimeter aan als plantafstand.

Een pioenroos heeft vooral in het voorjaar voldoende water nodig, geef je pioen dan in een droge periode extra water. Het eerste jaar na het planten is het aan te raden extra water te geven. Als hij eenmaal goed aangeslagen is, is een pioenroos redelijk droogtebestendig. Voor een goede groei en bloei geef je de pioenroos jaarlijks in het vroege voorjaar een mulchlaag van compost en koemestkorrels. Houd het hart van de plant wel vrij.

Door uitgebloeide bloemen weg te snoeien kan de pioenroos geen energie verspillen aan het vormen van zaden. Een vaste pioenroos kan door snoeien in het najaar alle kracht in de wortels houden en zo in de lente weer krachtig uitlopen. Ook is er minder kans op schimmels.

Je moet een vaste plant pioenroos na de bloei snoeien en 1 x per jaar in oktober. Een struikpioen snoei je 1 x per jaar in het voorjaar, uitgebloeide bloemen knip je weg in de vroege zomer.

Je snoeit een vaste pioenroos door de uitgebloeide bloemstengels vlak boven de grond af te knippen. Laat het blad wel aan de plant zitten. Knip bij de vaste plant pioenen alle stengels in het najaar (oktober) ongeveer 5 cm boven de grond af. Als je struikpioen uitgebloeid is, knip je alleen de verwelkte bloemen weg. Knip vlak boven een jong zijscheutje. In het vroege voorjaar knip je dode en lelijke takjes van de struikpioen weg tot vlak boven een gezonde knop. Te lange takken van je struikpioen kun je in de herfst voor ongeveer een derde terug knippen.

De pioenroos snoei je met een scherpe en schone snoeischaar. Voor het weghalen van uitgebloeide bloemen bij de struikpioen kun je een bloemenschaartje gebruiken.

Een pioenroos houdt niet van verplanten. De lange, dikke wortels breken makkelijk af als je de plant uitgraaft. Kies dus meteen een goede plek voor je nieuwe pioenroos en laat je pioen daarna lekker staan, zo krijg je een grote plant die rijk zal bloeien. Een pioenroos kan heel oud worden en zal door de jaren heen steeds rijker gaan bloeien.

Je kunt een vaste plant pioenroos stekken door een wortelstek te nemen. Graaf naast de plant een gat en snijd een paar van de dikste wortels af. Snijd de wortels in stukjes van ongeveer 5 centimeter. Steek ze in een potje met potgrond (bovenkant boven!) en laat de wortels net iets boven de grond uitkomen. Als de wortelstekjes uitlopen, kun je ze apart verder opkweken. De beste tijd om een wortelstek van de pioenroos te nemen is de herfst. Een struikpioen kun je niet zo makkelijk stekken.

Je pioenroos kan last krijgen van grauwe schimmel (botrytis) of andere schimmels. De stengels zijn dan onderaan bruin, het blad kan ook bruin worden en de bloemknoppen kunnen gaan rotten. Knip in het najaar de hele plant af om overwintering van de schimmel te voorkomen. Een aangetaste pioenroos kun je bespuiten met een middel tegen schimmels. Kijk ook eens of de grond niet te nat is.

De knoppen van de pioenroos scheiden sap af, hier komen de mieren van snoepen. Mieren doen de plant geen kwaad, je hoeft ze dus niet te bestrijden. Heb je veel te veel mieren, ervaar je overlast en wil je er toch wat tegen doen? Lees hier alles over het bestrijden van mieren.

De oorzaak van een slechte bloei kan verplanten zijn, het kan een paar jaar duren voordat een pioenroos weer gaat bloeien nadat je hem verplant hebt. Ook als je je pioen te diep geplant hebt, kan ervoor zorgen dat je pioenroos niet gaat bloeien. En als de bloemknoppen zijn aangetast door schimmel zullen ze niet opengaan. Een constant te natte grond kan ook de oorzaak zijn.

Deel jouw pioenrozen met #intratuin en zie ze hier terug! Lees meer.