Viooltje (Viola)

De groeiwijze van het viooltje is polvormend en bij sommige soorten meer kruipend. De hartvormige blaadjes zitten aan vrij korte stengels, de charmante bloemen komen er goed bovenuit. Het viooltje groeit vrij snel naar de volwassen hoogte van 10-15 cm. De bodembedekkende soorten en inheemse viooltjes breiden zich langzaam iets uit via de wortels of zaaien zich uit. Er zijn zowel vaste planten als eenjarige en tweejarige viooltjes.

Er zijn heel wat verschillende soorten viooltjes voor de tuin, in allerlei mooie kleuren. Je kunt kiezen uit viooltjes die in de herfst en de winter bloeien en zomerbloeiende viooltjes.

Nee, het viooltje is niet giftig. Het viooltje is ook helemaal veilig voor huisdieren en voor kinderen.

Ja er komen mooie bloemen aan het viooltje. De bloem bestaat uit vijf kroonbladen, twee wijzen omhoog en drie naar beneden. Alle bloemkleuren komen voor en vaak zijn er decoratieve streepjes en donkere vlekken in het hartje van de bloem. De bloem lijkt hierdoor vaak op een gezichtje!

Viooltjes kunnen het hele jaar door bloeien, afhankelijk van de zaaitijd en planttijd. De herfstviolen bloeien vanaf september tot ver in de winter, de winterviooltjes vaak wel tot in juni. De meeste vaste soorten bloeien van april tot in september.

Als je viooltje is uitgebloeid dan raden we je aan om de uitgebloeide bloemen weg te halen. Zo stimuleer je de plant om snel weer nieuwe bloemen aan te maken.

De meeste tuinviooltjes zijn kortlevende planten, ze worden eenjarig of tweejarig gekweekt. Dat geldt voor Viola cornuta en Viola x wittrockiana. Als de planten uitgebloeid zijn, sterven ze meestal af. Omdat de bloeitijd super lang is, is het zeker de moeite waard om elk jaar weer nieuwe viooltjes te planten! Probleemloze soorten die wel lang vast blijven staan zijn Viola odorata, Viola labradorica en vooral Viola sororia. Deze vaste planten groeien ook in de (half)schaduw en zijn in zachte winters bladhoudend.

Ja, viooltjes zijn winterhard. We raden je wel aan om de tuinviooltjes tegen vorst te beschermen. Zet een pot met viooltjes als het koud wordt bijvoorbeeld even dicht tegen het huis of in de schuur. De winterviolen zien er teer uit, maar ze zijn aardig bestand tegen de kou. De plantjes bloeien gewoon door als het vriest en zelfs als er sneeuw ligt.

Ja, de meeste viooltjes zijn groenblijvend in de winter. De eenjarige viooltjes zijn niet groenblijvend.

De beste planttijd van tuinviooltjes voor bloei in de winter en voor vroege voorjaarsbloei is de herfst (september-oktober). Dan is de grond nog warm en kunnen de wortels al goed groeien. De vaste viooltjes kun je het hele jaar door planten, als het maar niet vriest. De plantafstand is ongeveer 20 cm, in een pot kun je viooltjes dicht op elkaar zetten.

De tuinviooltjes Viola x wittrockiana en Viola cornuta kun je in maart-april binnen voorzaaien in een zaaibakje bij 13-18 graden, maar niet warmer. Zaai de zaadjes 1,5 mm diep, dek ze helemaal af met een dun laagje aarde. Je kunt er ook een kartonnen doos overheen leggen. De zaadjes moeten in het donker ontkiemen namelijk. De zaadje komen tussen 10-21 dagen op. Direct na ontkiemen in het licht zetten, matig vochtig houden. Als de jonge plantjes twee paar blaadjes hebben, kun je ze voorzichtig overzetten in een potje om ze verder op te kweken. Half mei buiten uitplanten.

Je kunt ook op een ander tijdstip zaaien voor een andere bloeitijd. Zaai je viooltjes in het voorjaar of de vroege zomer dan bloeien ze in de winter. Zaai je in augustus-september dan bloeien de plantjes in het voorjaar. De zaaitijd bepaalt dus de bloeitijd. De vaste viooltjes zaaien zichzelf vaak ook rijkelijk uit.

Buiten zaaien in de volle grond kan vanaf half mei, als er geen kans meer is op nachtvorst. Maak een zaaibedje door de grond goed los te maken en te mengen met wat potgrond. Het is handig om op rijtjes te zaaien, zo ziet je makkelijk wat de gezaaide viooltjes zijn en wat onkruid is. Laat de grond niet uitdrogen.

De viooltjes bloemen kun je oogsten zodra ze helemaal open zijn. Je oogst viooltjes bloemen om ze op te eten of om ze in een vaasje te zetten. Het blad van viooltjes kun je oogsten om op te eten van jonge planten in het voorjaar.

Je kunt viooltjes stekken of delen om zo de plant te vermeerderen. Knip in het voorjaar of de vroege zomer een stengeltje af, liefst een stengel die niet bloeit. Verwijder de onderste bladeren, laat vier blaadjes aan de top zitten. Knip de zachte top uit de stek en doop het stekje in stekpoeder. Maak een gat in een potje met potgrond en steek de stek hierin, de blaadjes moeten net boven de grond uitkomen. Geef water en doe dan een doorzichtig plastic zakje over de pot om verdamping te voorkomen. Zet de stek op een warme en lichte plek bij minimaal 18 °C. Twee keer per week luchten door het zakje er tien minuten af te halen. Al snel gaan er hopelijk worteltjes groeien.

Delen doe je door de plant op te graven. Deel de wortelkluit in meerdere kleine stukken, dit heet ook wel scheuren. Plant de buitenste delen opnieuw en geef de eerste tijd extra water.

Voor viooltjes heb je lichtgroene vingers nodig, ze zijn gelukkig erg makkelijk te verzorgen.

Viooltjes hebben wel vrij veel water nodig om goed te kunnen groeien. Houd de grond matig vochtig. Ook in de herfst en winter, dan kan potgrond best snel uitdrogen namelijk. Als het kouder wordt dan 5 graden, of als het vriest, hoef je geen water te geven.

Omdat viooltjes zo rijk bloeien, hebben ze voldoende meststoffen nodig. Bemesten gaat makkelijk door vloeibare voeding voor terrasplanten in het water te doen. Houd hierbij de dosering aan die op de verpakking staat. Bij de bodembedekkende soorten zoals Viola labradorica, Viola odorata en Viola sororia is het voldoende om in het vroege voorjaar organische mestkorrels te strooien. Ook een laagje compost vinden deze viooltjes fijn.

Door uitgebloeide bloemen weg te halen, komen er nog meer bloemen aan je plant. Dit doe je met een bloemenschaartje of door het stengeltje tussen de nagels weg te plukken. Pluk ook gerust een bosje viooltjes om in een vaasje te zetten. De plant zal snel weer nieuwe bloemen maken. Is de hele plant lelijk geworden? Knip het viooltje dan voor de helft of zelfs nog iets meer terug, geef water en voeding. Waarschijnlijk komen er snel weer frisse blaadjes en heel veel bloemen aan je plant. De vaste viooltjes hoef je niet te snoeien.

Je knipt het bloemstengeltje zo dicht mogelijk boven de grond af.

Omdat viooltjes zo rijk bloeien, hebben ze voldoende meststoffen nodig. Bemesten gaat makkelijk door vloeibare voeding voor terrasplanten in het water te doen. Houd hierbij de dosering aan die op de verpakking staat. Bij de bodembedekkende soorten zoals Viola labradorica, Viola odorata en Viola sororia is het voldoende om in het vroege voorjaar organische mestkorrels te strooien. Ook een laagje compost vinden deze viooltjes fijn.

Een viooltje is gelukkig niet zo gevoelig voor ziekten. Vooral jonge plantjes kunnen last hebben van slakkenvraat.  Als de grond te nat is dan kan jouw viooltje wel last krijgen van wortelrot en schimmels op de bladeren, zoals meeldauw. Wil je meer weten over het bestrijden van meeldauw lees dan onze blog over meeldauw bestrijden

Soms komt het voor dat er luizen op de plant zitten. Check altijd of je viooltje niet te droog staat. Wil je meer weten over de bestrijding van beestjes op jouw viooltje? Lees dan onze blogs over trips, bladluis, spint, wolluis.