Cactus (Cactaceae familie)

Cactussen groeien oorspronkelijk in de warme en droge gebieden van onder andere Afrika en Amerika. Er zijn soorten die in de woestijn groeien en cactussen die in het tropische regenwoud groeien, maar ook cactus soorten die in koudere berggebieden voorkomen. Alle cactussen horen bij de familie Cactaceae.

De groeiwijze van cactussen is heel gevarieerd, een cactus kan fantastische vormen hebben. De stammen zijn groen of grijsgroen, ze lijken op dikke bladeren. De echte bladeren hebben zich geleidelijk ontwikkeld tot stekels. Een cactus die nog wel bladeren heeft, is bijvoorbeeld de boomcactus (Pereskia). Er zijn cactussen met dunne stengels vol stekels, lidcactussen met afgeplatte vochthoudende ‘bladeren’ en zaagcactussen. Platte schijven zie je bij schijfcactussen, de klassieke zuilcactussen hebben een dikke stam, bolcactussen groeien rond. De stekels zitten vaak op ribben of knobbels, ze zorgen voor een mooie regelmatige structuur, fascinerend! Cactussen kunnen ook bloeien, de cactus bloemen groeien direct op de stam of schijf. Een cactus met bloemen is een plaatje, een bloeiende cactus heeft zo nog meer sierwaarde als kamerplant.

Een cactus plant mag niet ontbreken in een trendy en modern interieur. Van een grote cactus tot een minicactus, alle cactussen zijn enorm populair. Er zijn ruim 1500 verschillende soorten, de mooiste zijn geliefd als hippe kamerplant.

Het hangt van de soort af of een cactus giftig is. Komt er een wit sap uit de cactus? Dan is het waarschijnlijk een Euphorbia. Het sap van deze cactussoort is giftig. Ook rotskoraal (Rhipsalis) is giftig.

Ja, een cactus is gevaarlijk voor kinderen en huisdieren. Pas sowieso op met de giftige soorten, maar bijna alle cactussen hebben stekels die venijnig in je huid kunnen prikken. Soms zijn die stekels er lastig weer uit te krijgen, omdat ze weerhaakjes hebben of snel afbreken. Probeer het voorzichtig met een pincet en trek de stekel er recht uit, om afbreken te voorkomen. Zet je cactus altijd op een veilige plek waar kinderen en huisdieren er niet bij kunnen, vooral de soorten met de meest venijnige stekels, deze herken je vanzelf!

Vergeet je jouw kamerplanten vaak water te geven? Dan is een cactus de ideale groene kamerplant! Cactussen zijn namelijk vetplanten (succulenten) die vocht op kunnen slaan als reserve. Zo overleven ze in de extreem droge gebieden waar ze vandaan komen, maar ook in jouw warme en droge huis. Een cactus is dus een heel makkelijke kamerplant!

Geef een cactus weinig water en laat de potgrond tussen de gietbeurten bijna helemaal opdrogen. Eens in de 2-3 weken water geven is meestal voldoende. Geef deze woestijnplanten liever te weinig water dan te veel! Te veel water kan er namelijk voor zorgen dat de cactus gaat rotten. Als een cactus te weinig krijgt zal hij een beetje gaan rimpelen, maar dat zie je snel genoeg en hij kan hier weer prima van herstellen. Er zijn ook cactussen die wel wat meer water willen, kijk daarom goed op het etiket. Regenwater heeft de voorkeur, omdat dit minder kalk en mineralen bevat. Laat het water eerst op kamertemperatuur komen voor je het aan je cactus geeft. Zorg ervoor dat het water goed uit de pot kan lopen en niet onderin blijft staan. Hoe lichter de plek is, des te meer water jouw cactus nodig heeft. Geef in de winter, van november tot maart, minder water en laat de grond tussen de gietbeurten in helemaal uitdrogen. Als je cactus bloeit, geef je hem iets meer water.

Geef je cactus van maart tot en met oktober 1 x per maand mest door speciale voeding voor cactussen in het water te doen.

Een kleine cactus kun je 1 x per jaar in een iets grotere pot zetten. Voor grote cactussen is om de 2 of 3 jaar verpotten voldoende. Gebruik altijd speciale cactus potgrond, daar groeit jouw cactus het best in. Cactusgrond is een luchtige, zanderige grond waarin water snel wordt opgenomen en afgevoerd, ideaal voor elke cactus. Geef je cactus voor het verpotten eerst ruim water. Het is handig de cactus in een krant te rollen, zo heb je geen last van de stekels. Je kunt ook een tang met een brede ‘bek’ gebruiken of zeer stevige tuinhandschoenen die je ook wel voor rozenstruiken gebruikt. Verwijder oude potgrond voorzichtig met een stokje. De nieuwe pot hoeft maar net iets groter te zijn. Leg een laagje grond op de bodem, plaats je cactus erin en vul de vrije ruimte in de cactus bloempot op met cactusgrond. Voorlopig geen water geven, tot de grond bijna helemaal droog is. Een cactuspot van aardewerk heeft de voorkeur omdat de grond hier makkelijker in opdroogt.

Het snoeien van je cactus is meestal niet nodig, deze kamerplant groeit maar langzaam. Als je cactus echt te groot wordt, kun je er met een scherp mes stukken afsnijden. Een rotte stengel kun je afsnijden, snijd daarbij in het deel dat niet rot is. De wond gaat waarschijnlijk bloeden, dit kun je stoppen door er wat as op te smeren. Draag handschoenen en raak het sap niet aan, bij sommige soorten is dit namelijk giftig. Het afgesneden deel kun je stekken.

Gaat het om een cactussoort met wat langere, dunne delen zoals een zuilcactus, schijven of met bolletjes, dan zijn deze goed te stekken. Snijd bij een zuilcactus de bovenkant van de steel met een scherp mes van de moederplant en houd vast met een krant of een tang. De cactusstek moet het liefst 5-10 cm lang zijn. De moederplant gaat weer uitlopen vanuit de snijwond! Bij cactussen die kleine bolletjes vormen snijd je een bolletje af, het is net een uitloper die soms zelfs al los zit. Bij een schijfcactus groeien er soms bolletjes op de schijven, die kun je er af snijden om ze te stekken. Laat de cactusstek nu drogen op een droge en lichte plek tot er een hard vliesje op de snijwond zit, dit kan een week duren. Steek het stekje dan in een apart potje ongeveer 1 cm in iets vochtige cactusgrond, druk de aarde voorzichtig aan. Je kunt stekpoeder gebruiken om het groeien van de wortels te bevorderen. Zet jouw cactusstek op een lichte plek en hopelijk groeien er vanuit de onderkant al snel worteltjes, dit kan wel ruim een maand duren. Geef pas water als je ziet dat het jonge cactusje gaat groeien. Je hebt dan zelf een nieuw plantje gemaakt! Het voorjaar of de zomer is de beste tijd om je cactus te stekken. Cactussen zijn ook te kweken door te zaaien, maar het duurt dan wel een hele poos voor je een plant van een beetje formaat hebt.

Een cactus groeit heel langzaam, bij temperaturen lager dan 15 °C al helemaal niet, en dit is normaal. Zie je ook in de zomerperiode geen groei dan geef je misschien te weinig voeding of staat jouw cactus te donker.

Ook al hebben cactussen weinig water nodig, als de potgrond echt constant droog is dan kan je cactus verschrompelen door de droogte. Hij heeft dan meer water nodig en zal daarna waarschijnlijk goed herstellen.

Zie je katoenachtige pluisjes op je cactus dan kan dit wolluis zijn, de oorzaak is vaak tocht. Ook andere luizen kunnen voorkomen op een cactus. Verwijder ze voorzichtig met een wattenstaafje of gebruik een bestrijdingsmiddel. Wil je meer weten over de bestrijding van beestjes in je cactus lees dan onze blogs over bladluis en wolluis.

Komt er schimmel op je cactus dan is de luchtvochtigheid te hoog of je hebt te veel water (op de cactus zelf) gegeven. Als de cactus zacht wordt en gaat rotten dan heb je zeker te veel water gegeven. Haal de rotte delen weg met een scherp mes, snij hierbij in het deel dat niet rot is. Laat de wortelkluit helemaal uitdrogen voor je weer water gaat geven.

Deel jouw cactus met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.