Druif / druivenplant (Vitis vinifera)

De Vitis vinifera is een klimplant, hij groeit met lange scheuten waar zijscheuten aan komen. Een druivenplant moet je leiden, dat betekent dat je hem moet vastbinden aan een raamwerk, schutting of pergola, want hij kan zichzelf niet vastgrijpen. Een druif is een behoorlijk snelle groeier en kan tot wel 9 meter hoog groeien.

Er zijn bijna net zoveel soorten druiven als er soorten wijnen zijn. Denk aan chardonnay, pinot grigio, sauvignon blanc, merlot, cabernet sauvignon en ga zo maar door. Vaak worden druivensoorten ingedeeld op basis van hun doel: zijn de druiven bedoeld voor wijn, sap of voor directe consumptie? En zijn de druiven pitloos of niet? Grote verschillen in de planten zelf zijn er niet. Sommige groeien wat roder uit dan anderen. De vrucht opbouw is overal hetzelfde maar de grootte en de kleur van de vrucht zorgen voor het verschil per soort druif. Grof gezegd kun je stellen dat je witte en blauwe druiven hebt, met of zonder pit.

Een druivenstruik is niet giftig voor mensen, maar druiven zijn wel giftig voor honden, katten en fretten. Deze dieren zijn overgevoelig voor de druif en 8 tot 24 uur na inname kan je hond, kat of fret onder andere gaan braken, diarree krijgen en/of sloom worden. Overigens zal het niet snel gebeuren dat je hond of kat van je druivenplant zal eten, het grootste gevaar zit hem in producten (koekjes, mueslirepen, krentenbrood, oliebollen) waarin rozijnen of krenten zijn verwerkt. Als je vermoedt dat je huisdier een druivenvergiftiging heeft opgelopen, raadpleeg dan zo snel mogelijk de dierenarts!

Een druif bloeit zeker, dit gaat vooraf aan het maken van de vruchten. Een druivenstruik vormt eerst bloeiknoppen. Deze bloeiknoppen lijken al een beetje op kleine druiventrosjes. Daarna gaat de druif bloeien met kleine gele bloemetjes. Bijen zijn hier gek op! Na de bloei komen de druiventrosjes.

In juni worden de bloeiknoppen gevormd, begin juli kun je de gele bloemetjes verwachten waarna in de loop van juli de druiventrosjes tevoorschijn zullen komen.

Met een beetje geluk (en veel zon) zal je druivenstruik mooie druiventrossen produceren! Verwacht het eerste jaar nog niet teveel, geef je druif tijd om te wortelen en te groeien. Je zult zien dat je elk jaar meer druiven zal krijgen.

Ergens tussen september tot half oktober kun je je druiven oogsten. Wanneer precies het moment is, is lastig te zeggen. Kijk goed of je de druif ‘volgroeid’ vindt en proef een druif om te kijken of deze al lekker zoet is. Nog niet? Laat de tros dan vooral nog even zitten! Let wel op: als je de druiven te lang rijp aan de plant laat zitten als ze rijp zijn, dan zijn vogels er als haasjes bij en kun je alsnog zonder oogst komen te zitten. Zijn de druiven lekker? Oogsten en smullen maar! 

De druiventrossen kun je losknippen met een snoeischaar of bloemenschaar. Gebruik altijd schoon en scherp gereedschap, daarmee doe je de minste schade aan je klimplant. Knip een hele tros tegelijk en kies een dag met droog en zonnig weer, dan herstelt de druif zich het snelst.

Een druivenstruik moet je behandelen als een mediterrane plant. Hij houdt van zon en van kalkrijke goed doorlatende humusachtige grond en van nog meer zon! Daarom doen de druivenstruiken het zo goed in de warmere landen en streken waar wijn vandaan komt. De druif houdt niet erg van wind, dus staat graag beschut. Tegen een muur of schutting op het zuiden is een prima plek. Geef de druif voldoende ruimte, want hij kan flink groeien!

Ja, de druivenplanten die worden gekweekt voor in onze tuinen zijn prima winterhard.

Nee, druivenplanten zijn niet wintergroen. Ze verliezen hun bladeren al vrij vroeg in het seizoen.

Een druif kun je het best in het voorjaar of late najaar planten, dan is de grond lekker vochtig. De wortels van de druif gaan namelijk best diep en daarom heeft hij wat tijd nodig om goed te wortelen. Wil je de druif aan een pergola laten groeien? Plant de druif dan op ongeveer 10 cm van de paal. Bij een muur of schutting zet je de druif op ongeveer 30 cm. Maak de grond goed los en meng wat aanplantgrond en eventueel humus of compost en kalk door de grond. Maak de kluit goed nat voor je hem in de grond zet. Stamp de grond rond de druif na het planten goed aan.

Een jonge druivenplant leiden is niet moeilijk, maar doe dit pas na een week of 2, als de grond ingezakt is en je plant al iets geworteld is. Het vastmaken van de takken is van belang voor de druiven: de trossen kunnen te zwaar worden voor de takken. Daarbij wil je een stevige basis van gesteltakken laten groeien. Leid de hoofdgesteltak, wat gewoon de eerste stevige tak is, recht omhoog. Als er zijtakken worden gevormd leid je links en rechts de zijtakken recht opzij. Tussen de zijtakken hou je zo’n 50 cm vrij, teveel aan zijtakken knip je naast de hoofdtak af. Op deze manier heeft je druif voldoende ruimte om te groeien en zitten de takken niet te dicht op elkaar om goede druiventrossen te vormen. Zet de takken vast met zacht materiaal, gebruik geen ijzerdraad. Bind ze ook niet te strak vast, je wil geen spanning op de takken.

In het voorjaar kun je druivenstruiken organische mest geven én na de zomersnoei wat mest en een handje kalk. Een druivenstruik droogt niet heel snel uit, maar in de zomermaanden moet de plant af en toe wel extra water krijgen. Hou de plant een beetje in de gaten als de druif én de druiven gaan groeien: takken kunnen zwaar worden door het gewicht van de trossen en je kunt de plant helpen door deze takken extra vast te maken. Verder is het voor de druif én voor je druiven met name van belang dat je de druivenplant goed snoeit.

Een druif kun je verplaatsen in het najaar als de plant in rust is. Het beste is in oktober of november als de duivenplant zijn blad heeft laten vallen en de sapstromen tot stilstand zijn gekomen. Kies een moment voor er vorst komt. Snoei de druif drastisch voor je gaat graven, hou de hoofdgesteltak op 50 tot 70 centimeter, dan heeft hij voldoende ruimte om weer nieuwe zijtakken te maken. Graaf de druif vervolgens voorzichtig uit. Druiven hebben een wortelstok en wortelen diep. Probeer de wortels zo min mogelijk te beschadigen en graaf het gat zo ruim mogelijk. Op zijn nieuwe plek kun je wat kalk door de grond mengen, maar geef geen meststoffen, de druivenstruik is immers in rust en heeft niets nodig.

Een druif is heel goed te stekken. In de winter kun je een winterstek afnemen, dit doe je na de wintersnoei, ergens in december tot februari. Kies een eenjarige scheut die een druiventros heeft gedragen en al wat verhout is. Knip een stuk van zo’n 20 centimeter, tussen 2 knopen in. Je hebt dan 1 knop aan je druivenstek. Je kunt een stek van een druif horizontaal of verticaal planten. Als je hem horizontaal wil planten, knip de stek kleiner en laat zo’n 2 centimeter links en rechts van de knop. Leg deze vervolgens in stekgrond met de knop naar boven, zorg dat knop boven de aarde uitsteekt. Als je je stek verticaal wil planten, dan knip je boven de knop op zo’n 2 centimeter en onder de knop hou je een stuk van 7-10 centimeter. Het lange stuk steek je in de grond, de knop laat je net boven de grond uitsteken. Je stek zal het beste gaan groeien in een kweekkasje of kweekbak (binnen). Rond mei kan je nieuwe druif naar buiten.

De druif staat erom bekend dat hij gevoelig is voor meeldauw. Meeldauw is een schimmelziekte en je kunt deze herkennen aan witte vlekken op de bladeren van je druivenplant. Meeldauw wordt ook wel witziekte genoemd. Er zijn 2 soorten meeldauw: echte meeldauw zie je aan de bovenkant én onderkant van het blad. Valse meeldauw zit aan de onderkant en zie je dus minder snel. Valse meeldauw kan naast de witte ook bruine vlekjes veroorzaken. Meeldauw kun je niet helemaal voorkomen, maar bij schimmels is het wel belangrijk dat je plant niet te nat is. Door je plant goed te snoeien hou je hem luchtig en droogt hij makkelijker. Aangetaste delen van je druif kun je het beste snel verwijderen. Lees meer over het voorkomen en bestrijden van meeldauw in onze blog: Valse meeldauw en echte meeldauw bestrijden.

Deel jouw druif met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.