Hedera (Klimop)

Van Hedera bestaan twee verschillende groeiwijzen: een jeugdvorm en een volwassen vorm. De jeugdvorm heeft een klimmende of kruipende groeiwijze, gelobd blad en lange twijgen die hechtwortels vormen. De volwassen vorm heeft een struikvormige groeiwijze, ruitvormig blad en kortere takken zonder hechtwortels. De jeugdvorm van Hedera groeit snel, tussen 50-120 cm per jaar, en kan wel 10 meter hoog worden. Als boomklimmer zelfs een stuk hoger. De struikvorm van klimop heeft een gemiddelde groeisnelheid tot de volwassen hoogte van ongeveer 1,5 meter.

Ja, de volwassen vorm van de klimop bloeit in september-november. Bij een klimmende klimop verschijnen er meestal pas na tien jaar bloemen bovenin de klimmer. Een struikklimop bloeit meestal al wel op jonge leeftijd. Vanwege de nectar is klimop een goede drachtplant voor insecten. Na de bloei van de klimop groeien de zwartgroene bessen die in de winter of het vroege voorjaar rijpen, een voedselbron voor vogels.

Ja, de klimop is giftig bij inname door mens of dier. Je kunt de plant wel gewoon aanraken. Ook is de klimop als kamerplant giftig. Neem bij inname voor de zekerheid contact op met de huisarts of de dierenarts.

De klimop groeit zowel in de zon als in de halfschaduw en schaduw. Hedera groeit zelfs onder een boom in de volle schaduw. Wind wordt goed verdragen door klimop. Hedera stelt niet veel eisen aan zijn standplaats en groeit in elke normale tuingrond die goed doorlatend is. Een kalkhoudende grond heeft de voorkeur, probeer in zure grond liever Hedera colchica. De klimop als kamerplant kan in de halfschaduw of schaduw groeien.

Ja, klimop is zeer winterhard.

Ja, klimop is groenblijvend in de winter, Hedera is een bladhoudende klimplant.

Een klimop in pot kun je het hele jaar door planten. Stel het planten alleen even uit als het vriest, als de grond erg nat is en als het zeer zonnig is. Graaf een ruim plantgat dat twee keer zo breed is als de kluit en anderhalf keer zo diep als de hoogte van de kluit. Verbeter de uitgegraven grond met bemeste tuinaarde, potgrond of compost. Dompel de kluit met pot en al in een emmer water, zet de plant dan zonder pot in het plantgat. De bovenkant van de wortelkluit moet gelijk komen met het grondniveau. Vul het plantgat met de uitgegraven aarde en druk het goed aan. Geef na het planten van de klimop water. Als er een stok in de pot zit dan laat je die nog even zitten. Bind de lange twijgen verticaal aan met bindbuis en verwijder dan de bamboestok. Tenslotte knip je de top uit de klimop, zo gaat de plant zich beter vertakken.

Voor een klimopwand zijn gemiddeld 5 planten per strekkende meter nodig. Voor een struikklimop kun je 3-4 stuks per strekkende meter gebruiken en voor een losse haag 3-4 struikjes per vierkante meter. Als bodembedekker gebruik je van klimop 5-7 planten per vierkante meter.

De klimop heeft niet veel water nodig en kan goed tegen droge perioden. Geef jonge planten wel water als het wat langer droog is, je geeft ze dan een goede start. Je kunt de klimop twee keer per jaar bemesten door organische mestkorrels of speciale klimplantenmest onder de planten te strooien. Geef de eerste bemesting in april en de tweede in augustus. Houd hierbij altijd de hoeveelheid aan die op de verpakking staat.

De klimop als kamerplant is heel makkelijk te verzorgen. Gebruik universele potgrond voor de Hedera kamerplant. De potgrond moet constant licht vochtig blijven, maar mag zeker niet te nat zijn. Zorg er altijd voor dat het gietwater uit de pot kan lopen, het water mag niet in een schotel blijven staan. Je kunt de vochtigheid van de grond controleren met een vochtmeter of door je vinger diep in de pot te steken. Is de potgrond na een week nog erg nat? Geef dan minder water. Vind je de grond juist al snel droog en laat de potgrond zelfs los van de pot, dan heeft de klimop als kamerplant meer water nodig.

Je snoeit de klimop door alle lange takken in het voorjaar flink in te korten. De toppen kun je ook snoeien, zodat de klimop niet te hoog wordt. Vergeet de takken die op de grond liggen niet, die moet je ook kort afknippen om te voorkomen dat ze door de tuin gaan kruipen. In het najaar kun je wat minder sterk snoeien en alleen te lange takken van je klimop afknippen.

Je snoeit de klimop met een schone en scherpe snoeischaar. Voor een klimophaag kun je een heggenschaar gebruiken, je knipt daarmee wel door het blad en dat is minder fraai. Het is aan te raden om tijdens het snoeien bedekkende kleding, handschoenen, een stofkapje en een bril te dragen. Tijdens het knippen komen er namelijk stofjes vrij waar je allergisch op kunt reageren, hierdoor kun je gaan niezen of jeukende ogen krijgen.

Een Hedera is goed te verplaatsen of verplanten. De beste tijd hiervoor is het voorjaar (maart-april) of het najaar (september-oktober). Graaf de wortelkluit zo ruim mogelijk uit, schud de aarde er voorzichtig af en graaf de wortelkluit op de nieuwe plek weer in. De bovenkant van de kluit moet gelijk komen met het grondniveau. Knip de klimop flink terug en geef ruim water om de plant op zijn nieuwe plek een goede start te geven.

Klimop is heel makkelijk te stekken. Aan takken die op de grond liggen gaan vanzelf al wortels groeien, die kun je los snijden van de moederplant en apart opkweken. Knip in de late zomer/vroege herfst een stekje van 10-15 cm. Neem een gezonde jonge tak die dit jaar gegroeid is, de onderkant van het stekje moet al wat houtig zijn, de top is nog zacht. Kies een takje waar de blaadjes vrij dicht op elkaar zitten. De beste tijd om je stek te knippen is de vroege ochtend. Snij het takje met een scherp mesje schuin af, vlak onder een knop of verdikking. Bij de verdikking in de stengel gaan de worteltjes groeien. Doe de stek direct in een plastic zakje om uitdroging te voorkomen. Verwijder de onderste bladeren, laat vier blaadjes aan de top zitten. Knip de zachte top uit de stek en doop het stekje in stekpoeder. Maak een gat in een potje met potgrond en steek de stek hierin, de blaadjes moeten net boven de grond uitkomen. Geef water en doe dan een doorzichtig plastic zakje over de pot om verdamping te voorkomen. Zet de stek op een warme en lichte plek. Laat het stekje twee keer per week luchten door het zakje er tien minuten af te halen. Na 2-4 weken zijn er hopelijk worteltjes gegroeid.

Door takken van de volwassen vorm van Hedera te stekken, krijg je een klimop struikvorm.

Wanneer je je klimop wilt verwijderen, knip of zaag dan eerst de stammen op een halve meter van de grond af. Laat de takken tegen de muur nog even zitten. Graaf nu alle wortels uit, niets vergeten want anders loopt de klimop weer uit. Omdat de klimop nu geen contact meer heeft met de wortels, zullen de takken afsterven. Als de takken bruin en droog zijn geworden, kun je ze makkelijker van de muur of schutting trekken. De achtergebleven hechtwortels van klimop kun je met een harde borstel of met de hogedrukreiniger verwijderen. Pas wel op dat je hiermee de schutting of muur niet beschadigt.

Gebruik geen gif of azijn, dat is helemaal niet nodig. Alle soorten azijn zijn overigens verboden door de Rijksoverheid omdat je hiermee de bodem vervuilt. Azijn is al schadelijk bij kleine hoeveelheden en heel slecht voor de biodiversiteit.

Klimop is overigens meestal niet schadelijk voor een muur en houdt een gebouw juist koeler in de zomer en minder vochtig in de winter. Maar als er poreus cement aanwezig is, of gaten in de muur, dan kan de klimop wel schadelijk zijn omdat de wortels en takjes tussen de stenen gaan groeien.

De bladvlekkenziekte of olievlekkenziekte veroorzaakt bruine vlekken op het blad van je klimop. Er kunnen ook gaten in het blad komen, daarna gaat het blad afvallen. Knip klimmende klimop kort af en maai bodembedekkende klimop zo kort mogelijk. Verwijder zoveel mogelijk oud blad en zorg voor betere groeiomstandigheden. De Hedera zal zich meestal goed herstellen. Je kunt de klimop besproeien met een ecologisch verantwoord bestrijdingsmiddel.

De taxuskever eet graag aan het blad van de klimop. Dit kevertje eet kleine hapjes uit de rand van de bladeren. Lees hier alles over het bestrijden van de taxuskever.

Als je Hedera bruine bladeren krijgt of het blad gaat slap hangen, dan staat je klimop waarschijnlijk te droog. Ook in de winter kan het te droog zijn voor de Hedera. Controleer de vochtigheid van de grond en geef zo nodig meer water. Vooral bij een kamerplant Hedera kan de grond juist te nat zijn.

Als je Hedera gele bladeren zijn kan de grond te nat of te droog zijn. Als je Hedera gele bladeren krijgt met donkere vlekken dan kan er sprake zijn van aantasting door spint. De toppen van de takken blijven meestal kaal. Wil je meer weten over de bestrijding van spint in jouw klimop? Lees dan onze blog over spint. Het is normaal dat de klimop in het voorjaar wat gele blaadjes krijgt, ze vallen af om ruimte te maken voor nieuw blad.

In te arme grond kan luis een probleem zijn, het blad voelt dan vaak kleverig aan. Knip de klimop terug en verbeter de groeiomstandigheden. Wil je meer weten over de bestrijding van luizen op jouw klimop? Lees dan onze blog over bladluis.

Deel jouw Hedera met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.